تاریخچه قهوه در ایران و جهان، آیا کاشف قهوه یک بُز بوده؟

تاریخچه قهوه در ایران و بررسی قدمت مصرف آن در جهان به عنوان محبوب‌ترین نوشیدنی جهان بعد از آب موضوع با اهمیتی میباشد. شاید برای شما جالب باشد به عنوان یک مصرف کننده قهوه متوجه شوید که کاشف قهوه بزهای یک گله بودند و این نوشیدنی دارای پیشینه بسیار جالبی میباشد و فرایند کشف این دانه بسیار جالب و خواندنی است.

پیشنهاد میکنیم بعد از مطالعه این مطلب سری به مطلب قهوه چیست بزنید و در مورد این گیاه شگفت انگیز و نوشیدنی دوست داشتنی اطلاعات بیشتری کسب کنید .

خرید قهوه 

تاریخچه قهوه

کسی نمی‌داند که قهوه دقیقا چه زمانی و توسط چه کسی کشف شد؛ چرا که داستان‌های زیادی در مورد آن گفته شده است که هر یک روایت خاص خود را دارد؛ اما در میان این داستان‌ها و روایت‌ها، کشف دانه‌های قهوه ریشه در فلات کشور اتیوپی دارد و اصلی‌ترین روایتی که در جهان به عنوان تاریخچه قهوه قبول کردند بدین شرح است:

براساس افسانه‌ها یک دامدار و چوپان به نام کالدی (Kaldi) که یک گله بز داشت نخستین کسی بود که پتانسیل‌های بالقوه این دانه‌های محبوب را کشف کرده است. این کشف نزدیک به 1200 سال پیش (800 میلادی) اتفاق افتاده و بر خلاف تصور عموم که فکر میکنند قهوه یک خوراکی جدید میباشد این نوشیدنی جز قدیمی‌ترین نوشیدنی های خوراکی دنیا بشمار میرود.

داستان از این قرار است که این دامدار روزی گله بزهای خود را به مرتع برد و پس از چرای گله متوجه شد که بزها با خوردن میوه ها و دانه‌های قرمز رنگ گیاهی خاص به شدت انرژی گرفته‌اند، به‌طوری که شب نمی‌توانند بخوابند و سر و صدا می‌کنند.

کالدی با دیدن این ماجرا این میوه را تست کرد و متوجه احساس هیجان و هوشیاری در خودش شد و به همین خاطر تصمیم گرفت نزد بزرگ صومعه‌ برود و داستان را برای او تعریف کند. بزرگ صومعه و راهب ها این موضوع را امری شیطانی دانستند و این دانه‌ها را داخل آتش انداختن ولی متوجه عطر و رایحه عجیبی شدند و به‌همین خاطر تصمیم گرفتند این دانه ها را داخل کوزه‌ای بریزند و روی آن آب داغ بریزند.

بعد از مدتی یک نوشیدنی درست شد که راهب‌ها با تست کردن آن متوجه شدند که مدت زمان زیادی در طول شب بیدار می‌ماند و نمی‌تواند بخوابند و در عین حال انرژی زیادی هم میگیرند.

ولی از آنجایی که دوست نداشتن مردم عادی از این موضوع باخبر شوند نوشیدن آن را برای مردم عادی ممنوع کردند ولی خودشان در خفا برای شب بیداری‌ها و انجام عبادت‌های خود از آن استفاده میکردند. این داستان اصلی‌ترین روایتی میباشد که برای کاشف قهوه و تاریخچه قهوه در جهان شناخته میشود.

در نهایت با گسترش استفاده از این گیاه و رسیدن خبر آن به شبه‌ جزیره عرب، سفر قهوه در سرتاسر دنیا آغاز شد و تاریخچه قهوه شکل گرفت. اگر هم علاقه دارید قهوه کشور اتیوپی را تست کنید که باعث کشف قهوه شده میتوانید روی لینک “خرید قهوه اتیوپی“ بزنید.

تاریخچه قهوه در ایران

بعد از بررسی قدمت قهوه در جهان به سراغ تاریخچه نوشیدن قهوه در ایران میرویم که چه زمانی و چه سالی بود که این نوشیدنی محبوب وارد کشور ما شده؟

قهوه بعد از اینکه در کشور اتیوپی کشف شد ولی تا سال های بسیار طولانی ناشناخته باقی ماند تا زمانی که دانه‌های قهوه و تجارت آن از طریق دریای سرخ در قرن 15 میلادی به شبه جزیره عرب و کشور یمن آغاز شد.

از آنجایی که ایران یکی از کشورهای نزدیک به یمن بود؛ در قرن 16 یعنی تقریباً  400 سال پیش و در دوره صفویه وارد ایران شد و به عنوان یک نوشیدنی سلطنتی شناخته شد. برخلاف تصور عموم قهوه قبل از چای به عنوان نوشیدنی اول ایرانی ها شناخته شد.

وقتی به تاریخچه قهوه در ایران نگاه میکنیم به مدت تقریباً 250 سال قهوه نوشیدنی اول ایرانی‌ها بشمار میرفت و در همین مدت نیز قهوه خانه های بسیار زیادی در سرتاسر ایران راه‌اندازی شد ولی به علت دوری ایران از کشورهای تولیدکننده قهوه و حمل‌ونقل سخت در آن زمان و از طرفی نزدیکی ایران به چین و هند که جز تولید کننده های بزرگ چای محسوب میشدند و وجود جاده راه ابریشم به این کشورها؛ چای توانست جایگزین قهوه در ایران شود و تبدیل به نوشیدنی اول ایرانی‌ها شود.

البته باید به این موضوع نیز اشاره کنیم که پادشاه و درباریان قاجار نیز تمایل بسیار زیادی برای حذف قهوه به عنوان نوشیدنی ایرانیان بودند و آن هم دلیل مشخصی داشت:

قهوه در ایران به نوشیدنی محبوب در نشست‌ها و دیدارها، هنگام گوش دادن به موسیقی‌های زنده، خواندن کتاب، تماشای فیلم و تئاتر تبدیل شده بود و قهوه‌خانه‌ها و کافه‌ها به سرعت در همه جای ایران ظاهر شدند و با گذشت زمان کافه‌ها و قهوه‌خانه تبدیل به محلی برای تبادل اطلاعات روز و مسائل سیاسی شده بودند تا جایی که از آن‌ها با نام «مدارس عاقلان» نیز یاد میشد و همین امر باعث شده بود که درباریان با قهوه و قهوه‌خانه ها مشکل داشته باشند و برای حذف آن تلاش کنند.

قدمت قهوه در قاره اروپا

در ادامه تاریخچه قهوه به اروپا می‌رسیم. اروپایی‌هایی که به شرق و خاورمیانه امروزی سفر می‌کردند در بازگشت به کشور خود داستان‌هایی از مایع مرموز سیاه رنگی نقل می‌کردند. قهوه در قرن ۱۷ مسیر خود را به سمت اروپا باز کرد و به سرعت در این قاره به شهرت رسید.

برخی از اروپاییان این نوشیدنی را «مایع تلخ شیطانی» نامیده بودند. همچنین روحانیون شهر ونیز ایتالیا در سال ۱۶۱۵ قهوه را ممنوع اعلام کردند و کسانی که از قهوه می‌نوشیدند، مجازات می‌شدند.

قهوه به چنان شهرتی در اروپا دست یافت که پاپ کلمنت هشتم (رهبر مسیحیان در قرن ۱۶) پیش از تصمیم‌گیری‌های مهم یک فنجان قهوه می‌خورد و سپس تصمیم خود را آشکار می‌ساخت، این نوشیدنی تا حدی او را خوشحال کرده بود که ممنوعیت آن را در خلال زمان پاپ بودنش برداشت.

بازخورد اروپاییان درباره قهوه بسیار خوب بود. مردم در قهوه‌خانه‌ها و کافه‌ها به بحث‌های اجتماعی و فکری می‌پرداختند به‌طوری‌که قهوه‌خانه‌ها در کشورهایی همچون انگلستان، اتریش، فرانسه، هلند و آلمان به «اتاق فکر» تبدیل شده بودند.

قهوه به‌مرور جای نوشیدنی‌های صبحگاهی را گرفت. مردم اروپا که در آن زمان از نوشیدنی‌های سرد برای صبحانه استفاده می‌کردند کم کم به قهوه روی آوردند و آن را در وعده اصلی غذایی خود جای دادند.

در محبوبیت این نوشیدنی می‌توان این جمله از توماس جفرسون- سومین رییس جمهور آمریکا- را نقل کرد: «قهوه نوشیدنی محبوب دنیای متمدن است.» در بین برندهای قهوه در اروپا برند ایلی و لاوازا ایتالیا جز قدیمی ترین های جهان بشمار میروند.

خرید قهوه ایلی                       خرید قهوه لاوازا

تاریخ قهوه در قاره آمریکا

قهوه در قاره آمریکا از برزیل آغاز شده است. قاره آمریکا قهوه برزیلی معروف خود را مدیون شخصی به نام فرانسیسکو دوملو پالتا (Fransisco de Mello Palheta) است که توسط امپراتور به فرانسه فرستاده شد تا بذر گیاه قهوه را به این قاره بیاورد. امپراتور در آن زمان از اروپا دیدن کرده بود و نوشیدنی قهوه را از آنجا شناخته بود.

فرانسویان تمایلی به دادن بذر به آمریکایی‌ها نداشتند اما از آنجایی که فرانسیسکو چهره خوب و زیبایی داشت، همسر پادشاه فرانسه دسته گل بسیار بزرگی برای او فرستاد. در میان این دسته گل به اندازه کافی دانه‌های قهوه گذاشته شده بود تا بتواند یک صنعت میلیارد دلاری را در برزیل راه‌اندازی کند.

فروشگاه قهوه کافی مافی

مسافران، ماموران و افراد مختلف در سفرهای خود به قاره‌های دیگر دانه‌های قهوه و بذر گیاه قهوه را حمل می‌کردند و قهوه در نهایت به گیاهی جهانی و یک نوشیدنی محبوب تبدیل شد. کشت قهوه در بعضی از نقاط دنیا موفقیت‌آمیز بود و صنعتی بزرگ به راه می‌انداخت و در بعضی مناطق عمری چندانی نداشت.

باورش دشوار است اما ملت‌هایی بر پایه کشت و تجارت قهوه رشد و توسعه یافته‌اند و کشورهای فقیر و ناتوانی با تجارت قهوه به کشورهایی مدرن و پیشرفته تبدیل شدند. در اواخر قرن ۱۸ قهوه به یکی از پرسودترین کالاهای تجاری در دنیا تبدیل شد.

کپی رایت : تصویر اول این مطلب ازThomas Putman می‌باشد.