کافئین چیست ؟ آیا کافئین برای سلامتی مضرر است یا مفید

کافئین یک محرک است، به این معنی که فعالیت مغز و سیستم عصبی شما را افزایش می دهد. هر روزه میلیارد ها نفر در دنیا برای بیدار شدن و هوشیاری کامل در حین رانندگی از مواد غذایی و نوشیدنی های حاوی کافئین استفاده می کنند و به نوعی این محرک طبیعی یکی از رایج ترین مواد غذایی مورد استفاده در جهان می باشد که شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که کافئین چیست و به طور دقیق چه نتیجه ای روی بدن ما دارد؟

در ذهن عموم کافئین بیشتر به تاثیرات منفی آن بر خواب و افزایش استرس معروف می باشد که برای ما اعتیاد آور است در حالی که مطالعات علمی از تاثیر فوق العاده مثبت آن بر بدن صحبت می کند که در صورت مصرف صحیح نه تنها باعث اضطراب نمی شود بلکه باعث احساس شادابی و تمرکز در ما میشود.

کافئین چیست و از کجا شناخته شد؟

کافئین یک ماده طبیعی مانند ویتامین ها می باشد که به طور طبیعی در برگ ها و میوه های برخی از گیاهان یافت می شود. در بین گیاهان مختلف مقدار آن در چای، قهوه و کاکائو بیشتر از سایر مواد غذایی دیگر یافت می باشد.

اثر گذاری کافئین بر سیستم عصبی مرکزی انسان می باشد که با تحریک آن باعث افزایش هوشیاری و بیدار ماندن برای زمان طولانی و جلوگیری از بروز خستگی می شود.

قهوه و چایی شناخته ترین منابع کافئین در جهان می باشند ولی چای سبز، کاکائو، نوشابه های کولا، نوشابه های انرژی زا، شکلات تخته‌ای،شربت سرفه و قرص‌های لاغری از جمله موارد دیگه ای می باشد که در آن ها میزان کافئین در حد بالایی موجود می باشد که شاید ما خیلی به آنها دقت نکرده ایم.

روایت تاریخی از کشف چای از حدودا 3000 سال قبل از میلاد مسیح اعلام کرده اند و قهوه سال ها بعد توسط یک چوپان که انرژی اضافی که به بزهایش داد کشف شده است. نقطه مشترک چای و قهوه که باعث شد این دو ماده غذایی بسیار محبوب شوند انرژی بود که با خوردن آنها به انسان منتقل میشد و همه ما امروز میدانیم که دلیل این انرژی وجود کافئین در چای و قهوه می باشد.

به دلیل استقبال مردم از محصولات کافئین دار تعداد  این محصولات هر روزه بیشتر شد بطور مثال نوشابه های انرژی زا یا نوشابه های کافئین دار که در 1800 میلادی تولید شدند یکی از این محصولات بود که مورد استقبال عمومی بخصوص ورزشکاران قرار گرفت.

ویژگی‌های فیزیکی کافئین چیست ؟

کافئین (به انگلیسی : caffeine) یک آلکالوئید با منشا گیاهی است. به مواد آلی شیمیایی که در ترکیبات خود نیتروژن داشته باشند، آلکالوئید گفته می‌شود.

کافئین از ترکیب هیدروژن، کربن، نیتروژن و اکسیژن تشکیل می‌شود و شکل خالص آن به صورت یک پودر سفید تلخ‌مزه است. این ماده مشهورترین فعال‌کنند ذهن در دنیا محسوب می‌شود.

در میان منابع طبیعی، قهوه بالاترین میزان کافئین را در خود دارد. همانطور که در مطلب انواع قهوه بیان شد میزان کافئین در انواع مختلف قهوه متفاوت است. مقدار کافئین موجود در یک فنجان قهوه می‎تواند 30 تا 300 میلی گرم باشد، اما به طور متوسط یک فنجان قهوه 90 تا 100 میلی‎ گرم کافئین دارد.

این ماده پر طرفدار چگونه در بدن عمل می‌کند؟

کافئین روی سیستم عصبی بدن انسان اثر می‌گذارد و به همین دلیل به عنوان محبوب‌ترین داروی محرک در سراسر جهان شناخته شده است.

پس از مصرف، به سرعت از معده به جریان خون منتقل می‌شود. از آن جا، به کبد می‌رود و به ترکیباتی متصل می‌شود که می‌توانند بر عملکرد ارگان‌های مختلف بدن تأثیر بگذارند.

با این حال، مهمترین اثر کافئین بر مغز است. کافئین مانع اثرگذاری آدنوزین می‌شود. آدنوزین یک انتقال‌دهنده عصبی است که مغز را آرام می‌کند و باعث می‌شود احساس خستگی کنیم.

سطح آدنوزین در طول روز به تدریج بیشتر می‌شود و ما احساس خواب‌آلودگی می‌کنیم. کافئین با اتصال به گیرنده‌های آدنوزین در مغز، مانع فعالیت آن‌ها می‌شود و سایر ناقل‎های عصبی مانند نوراپی‌نفرین و دوپامین را آزاد می‎کند.

در نتیجه احساس خستگی کاهش می‌یابد و سطح هوشیاری بالا می‌رود.

برای درک بهتر این موضوع پیشنهاد می‌کنم این ویدئو که توسط تیم ویدوآل آماده شده است را مشاهده کنید.

تحقیقات بسیاری در مورد تاثیر این ماده بر بدن انجام شده است. نتایج این پژوهش‌ها نشان می‌دهد این ماده می‌تواند در کوتاه‌مدت عملکرد مغز را بهبود بخشد، خلق و خو را بهتر کند و زمان واکنش و سطح عملکرد عمومی و چالاکی را بالا ببرد.

این ماده شگفت انگیز می‎تواند 3 تا 11 درصد متابولیسم بدن را افزایش دهد. به همین دلیل است برخی افراد از اثرات ضد چاقی قهوه صحبت می‌کنند. این ماده می‌تواند به طور متوسط سطح عملکرد ورزشی را 11 تا 12 درصد افزایش دهد. ( منبع ان سی بی ای)

همچنین، این ماده می‌تواند باعث افزایش سطح آدرنالین در خون شود. تحریک و هیجانی که این ماده در مغز ایجاد می‌کند، در کنار فواید دیگر و مضرات کمی که دارد، باعث شده است این ماده به عنوان یک داروی محرک قانونی شناخته شود. البته باید در نظر داشته باشید که بعضی از این اثرات کوتاه مدت هستند. اگر هر روز قهوه می‎نوشید، به مرور از شدت این تاثیرات کاسته خواهد شد.

خرید قهوه اسپرسو 

کافئین خوبه یا بد؟ اثر مصرف آن بر قلب

مهمترین سوالی که در مورد کافئین چیست پیش می آید این مورد است که مصرف کافئین برای بدن ما در نهایت نتیجه مثبت دارد یا خیر؟

برای پاسخ به این سوال در ابتدا ویدیویی برای شما آماده کردیم که نتیجه استفاده از کافئین را بر روی قلب ما را نشان میدهد. این فیلم توضیحات دکتر استیو کوپتسکی متخصص قلب و عروق کلینک مایو آمریکا می باشد که به طور تخصصی این موضوع را بررسی کرده است.

نکته مهم: اگر ویدیو برای شما نمایش داده نشد، کافیه فقط صفحه خود را یکبار رفرش کنید. (صفحه گوشی را از بالا به سمت پایین بکشید)

کافئین علاوه بر قلب روی سیستم عصبی ما نیز تاثیرات مستقیم دارد. هنگامی که کافئین به مغز ما می رسد، تاثیرات قابل توجهی روی هوشیاری دارد که باعث میشود ما احساس بیداری و انرژی بیشتری کرده و از طرفی خستگی کمتری حس کنیم، به همین خاطر این ماده به عنوان یک عنصر رایج در داروها برای درمان و مدیریت خواب آلودگی، سردرد و میگرن به شمار میرود.

یک نکته مهم که لازمه در اینجا به آن اشاره کنیم این است که خیلی از افراد کافئین را به عنوان یک مخدر معرفی میکنند در حالی که کاملاً اشتباه است زیرا مهمترین تاثیرات مواد مخدر به این شکل می باشد؛ بروز افسردگی، اختلال در سیستم کنترل احساس شادی و لذت، توهمات شدید و استرس‌های خطرناک، کاهش سرعت تفکر و تصمیم‌گیری مغز که تحقیقات نشان داده مصرف کافئین هیچ یک از این علائم را به همراه ندارد. پس این جمله را فراموش نکنید:   کافئین یک ماده محرک است نه مخدر!

مطالعات همچنین نشان داده است افرادی که به طور منظم قهوه می نوشند و از این طرقی کافئین جذب میکنند کمتر در معرض خطر ابتلا به آلزایمر و زوال عقل هستند و خطر خودکشی را تا 45 درصد در آنها کاهش پیدا میکند؛ بر خلاف مواد مخدر که برعکس عمل میکند.

تاثیر کافئین چیست؟

کافئین چیست ؟ این ماده بسرعت از طریق روده جذب خون می شود و از طریق کبدبه ترکیباتی تقسیم می شود که می تواند بر عملکرد قسمت های مختلف تاثیر بگذارد. تاثیر اصلی کافئین بر مغز می باشد به این صورت که با مسدود کردن گیرنه های آدنوزین  مغز  باعث کاهش خستگی شود. همچنین با افزایش سطح آندرنالین خون را افزایش داده در نتیجه باعث تولید انتقال دهنده های عصبی مانند دوپامین و نورا پی نفرین در بدن می شود این ترکیبات مغز را تحریک کرده و  باعث افزایش هوشیاری ،تمرکز و برانگیختگی مغز می شود.

تاثیر گذاری کافئین چیست ؟ این ماده بیشتر بر مغز اثر دارد؛ از آنجا که تاثیر پذیری آن خیلی سریع و مدت زمان زیادی اثر آن در بدن باقی میاند از آن به عنوان اصلی ترین ماده تشکیل دهنده داروی روان گردان یاد می کنند.

موردی که لازم است در مورد کافیین قهوه بدانیم این است که طبق مطالعات چیزی در حدود 45 دقیقه زمان لازم است که جذب کافئین در بدن ما کامل شود و از زمان نوشیدن قهوه سطح کافئین از 15 دقیقه تا 2 ساعت به اوج خود می رسد.

اما اگر دوست دارید کافئین قهوه به سرعت در بدن شما جذب شود لازم است از محرک هایی استفاده کنید مثل سیگار! جالب است بدانید کشیدن سیگار بعد از قهوه باعث می شود که زمان جذب کافئین به کمتر از 15 دقیقه برسد و به همین خاطر هم هست که خیلی از افراد از کشیدن سیگار بعد قهوه لذت می برند.

نیمه عمر کافئین در بزرگسالان معمولاً 2.5 تا 4.5 ساعت است یعنی بعد از این زمان بدن شما به حالت نرمال خود برمیگردد. پس باید تعجب کنید اگر شنیدید کسی این موضوع را بیان میکنه که من بعد خوردن قهوه 2 روز خوابم نبرد!

نتیجه کلی: در دوزهای کم، کافئین می تواند به شما احساس شادابی و تمرکز بدهد ولی در دوزهای زیاد، کافئین می تواند شما را مضطرب کند و در خوابیدن کمی شما را با مشکل همراه کند.

کافئین با بدن ما چکار می کند؟

کافئین به خوبی توسط بدن ما جذب می شود و اثرات کوتاه مدت آن معمولا بین 5 تا 30 دقیقه پس از مصرف آن مشاهده می شود. این اثرات می تواند شامل افزایش تنفس و ضربان قلب و افزایش هوشیاری ذهنی و انرژی فیزیکی باشد. بسته به فرد، این اثرات می تواند تا 12 ساعت ادامه داشته باشد.

برخی از علائم و عوارض مصرف بیش از حد کافیین عبارتند از:

• افزایش دمای بدن
• تکرر ادرار
• کم آبی بدن
• سرگیجه و سردرد
• ضربان قلب سریع (تپش قلب)
• بی قراری و تحریک پذیری
• اضطراب و تحریک پذیری
• لرزش دست ها
• بی خوابی
• ابتدا احساس انرژی می کنید اما بعد احساس خستگی شدیدتری دارید.

کدام غذا ها و نوشیدنی ها حاوی کافئین است؟

بعد از پاسخ به اینکه کافئین چیست به سراغ بررسی منابع طبیعی، نوشیدنی ها و  غذاهای کافئین دار خواهیم رفت.

در اینجا مقادیر کافئین در هر240 میلی لیتر معادل یک لیوان در  برخی از نوشیدنی های محبوب در نظر گرفته شده است.

اسپرسو: 240-720 میلی گرم

قهوه: 102-200 میلی گرم

نوشیدنی های انرژی زا: 50-160 میلی گرم

چای دم کرده: 40-120 میلی گرم

نوشابه: 20-40 میلی گرم

قهوه بدون کافئین: 3-12 میلی گرم

نوشیدنی کاکائو: 2-7 میلی گرم

شیر شکلات: 2-7 میلی گرم

برخی نیز غذاها حاوی کافئین هستند. به عنوان مثال ، 28 گرم شکلات شیر حاوی 1-15 میلی گرم است ، در حالی که 28 گرم شکلات تیره 5-35 میلی گرم دارد.

همچنین می توانید آن  را در برخی داروهای بدون نسخه مانند داروهای سرماخوردگی ، حساسیت و ضد  درد پیدا کنید. همچنین یک ماده رایج در مکمل های کاهش چربی است.

در این مقاله به طور دقیق بررسی کردیم که کافئین چیست و چه نتایجی روی بدن ما؛ قلب و مغز خواهد داشت و در یک جمله باید گفت که خوردن کافئین نه تنها مضر نیست بلکه مصرف به اندازه و صحیح آن برای ما مفید خواهد بود.