کافئین چیست؟ آیا کافئین برای سلامتی مضرر است یا مفید

کافئین یک محرک است، به این معنی که فعالیت مغز و سیستم عصبی شما را افزایش می دهد. هر روزه میلیارد ها نفر در دنیا برای بیدار شدن و هوشیاری کامل در حین رانندگی از مواد غذایی و نوشیدنی های حاوی کافئین استفاده می کنند و به نوعی این محرک طبیعی یکی از رایج ترین مواد غذایی مورد استفاده در جهان می باشد.

در ذهن عموم کافئین بیشتر به تاثیرات منفی آن بر خواب و افزایش استرس معروف می باشد که برای ما اعتیاد آور است در حالی که مطالعات علمی از تاثیر فوق العاده مثبت آن بر بدن صحبت می کند که در صورت مصرف صحیح نه تنها باعث اضطراب نمی شود بلکه باعث احساس شادابی و تمرکز در ما می شود.

کافئین چیست؟

کافئین یک ماده طبیعی مانند ویتامین ها می باشد که به طور طبیعی در برگ ها و میوه های برخی از گیاهان یافت می شود. در بین گیاهان مختلف مقدار آن در چای، قهوه و کاکائو بیشتر از سایر مواد غذایی دیگر یافت می باشد.

اثر گذاری کافئین بر سیستم عصبی مرکزی انسان می باشد که با تحریک آن باعث افزایش هوشیاری و بیدار ماندن برای زمان طولانی و جلوگیری از بروز خستگی می شود.

قهوه و چایی شناخته ترین منابع کافئین در جهان می باشند ولی چای سبز، کاکائو، نوشابه های کولا، نوشابه های انرژی زا، شکلات تخته‌ای،شربت سرفه و قرص‌های لاغری از جمله موارد دیگه ای می باشد که در آن ها میزان کافئین در حد بالایی موجود می باشد که شاید ما خیلی به آنها دقت نکرده ایم.

روایت تاریخی از کشف چای از حدودا 3000 سال قبل از میلاد مسیح اعلام کرده اند و قهوه سال ها بعد توسط یک چوپان که انرژی اضافی که به بزهایش داد کشف شده است. نقطه مشترک چای و قهوه که باعث شد این دو ماده غذایی بسیار محبوب شوند انرژی بود که با خوردن آنها به انسان منتقل میشد و همه ما امروز میدانیم که دلیل این انرژی وجود کافئین در چای و قهوه می باشد.

به دلیل استقبال مردم از محصولات کافئین دار تعداد  این محصولات هر روزه بیشتر شد بطور مثال نوشابه های انرژی زا یا نوشابه های کافئین دار که در 1800 میلادی تولید شدند یکی از این محصولات بود که مورد استقبال عمومی بخصوص ورزشکاران قرار گرفت.

تاثیر این ماده اعجازانگیز به چه صورت می باشد

کافئین بسرعت از طریق روده جذب خون می شود و از طریق کبدبه ترکیباتی تقسیم می شود که می تواند بر عملکرد قسمت های مختلف تاثیر بگذارد.

تاثیر اصلی کافئین بر مغز می باشد به این صورت که با مسدود کردن گیرنه های آدنوزین  مغز  باعث کاهش خستگی شود.

همچنین با افزایش سطح آندرنالین خون را افزایش داده  در نتیجه باعث تولید انتقال دهنده های عصبی مانند دوپامین  و نورا پی نفرین در بدن می شود این ترکیبات مغز را تحریک کرده و  باعث افزایش هوشیاری ،تمرکز  و برانگیختگی مغز می شود.

تاثیر گذاری کافئین بیشتر بر مغز است از آنجا که تاثیر پذیری آن خیلی سریع و مدت زمان زیادی اثر آن در بدن باقی میاند از آن به عنوان اصلی ترین ماده تشکیل دهنده داروی روان گردان یاد می کنند .

موردی که لازم است در مورد کافیین قهوه بدانیم این است که طبق مطالعات چیزی در حدود 45 دقیقه زمان لازم است که جذب کافئین در بدن ما کامل شود و از زمان نوشیدن قهوه سطح کافئین از 15 دقیقه تا 2 ساعت به اوج خود می رسد.

اما اگر دوست دارید کافئین قهوه به سرعت در بدن شما جذب شود لازم است از محرک هایی استفاده کنید مثل سیگار! جالب است بدانید کشیدن سیگار بعد از قهوه باعث می شود که زمان جذب کافئین به کمتر از 15 دقیقه برسد و به همین خاطر هم هست که خیلی از افراد از کشیدن سیگار بعد قهوه لذت می برند.

نیمه عمر کافئین در بزرگسالان معمولاً 2.5 تا 4.5 ساعت است یعنی بعد از این زمان بدن شما به حالت نرمال خود برمیگردد. پس باید تعجب کنید اگر شنیدید کسی این موضوع را بیان میکنه که من بعد خوردن قهوه 2 روز خوابم نبرد!

نتیجه کلی: در دوزهای کم، کافئین می تواند به شما احساس شادابی و تمرکز بدهد ولی در دوزهای زیاد، کافئین می تواند شما را مضطرب کند و در خوابیدن کمی شما را با مشکل همراه کند.

کافئین با بدن ما چکار می کند؟

کافئین به خوبی توسط بدن ما جذب می شود و اثرات کوتاه مدت آن معمولا بین 5 تا 30 دقیقه پس از مصرف آن مشاهده می شود. این اثرات می تواند شامل افزایش تنفس و ضربان قلب و افزایش هوشیاری ذهنی و انرژی فیزیکی باشد. بسته به فرد، این اثرات می تواند تا 12 ساعت ادامه داشته باشد.

برخی از علائم و عوارض مصرف بیش از حد کافیین عبارتند از:

• افزایش دمای بدن
• تکرر ادرار
• کم آبی بدن
• سرگیجه و سردرد
• ضربان قلب سریع (تپش قلب)
• بی قراری و تحریک پذیری
• اضطراب و تحریک پذیری
• لرزش دست ها
• بی خوابی
• ابتدا احساس انرژی می کنید اما بعد احساس خستگی شدیدتری دارید.

کدام غذا ها و نوشیدنی ها حاوی کافئین است؟

این منبع طبیعی سپس برای تولید غذاهای کافئین دار و نوشیدنی برداشت و فرآوری می شوند.

در اینجا مقادیر کافئین در هر240 میلی لیتر معادل یک لیوان در  برخی از نوشیدنی های محبوب در نظر گرفته شده است.

اسپرسو: 240-720 میلی گرم

قهوه: 102-200 میلی گرم

نوشیدنی های انرژی زا: 50-160 میلی گرم

چای دم کرده: 40-120 میلی گرم

نوشابه: 20-40 میلی گرم

قهوه بدون کافئین: 3-12 میلی گرم

نوشیدنی کاکائو: 2-7 میلی گرم

شیر شکلات: 2-7 میلی گرم

برخی نیز غذاها حاوی کافئین  هستند. به عنوان مثال ، 28 گرم شکلات شیر حاوی 1-15 میلی گرم است ، در حالی که 28 گرم شکلات تیره 5-35 میلی گرم دارد.

همچنین می توانید آن  را در برخی داروهای بدون نسخه مانند داروهای سرماخوردگی ، حساسیت و ضد  درد پیدا کنید. همچنین یک ماده رایج در مکمل های کاهش چربی است.