دمنوش گزنه یکی از چای های گیاهی با خواص و فواید فوق العاده می باشد که می تواند تاثیر شگفت انگیزی بر روی سلامت شما داشته باشد. خیلی از ما با شنیدن نام گیاه گزنه اولین موضوعی که به ذهنمان خطور می کند خارش ها و سوزش هایی می باشد که این در اثر تماس مستقیم این گیاه با پوست ما ایجاد می شود. اما جالب است بدانید که این گیاه، زمانی که به صورت یک جوشانده و به طور صحیح آماده شود، می تواند به عنوان درمان بسیاری از بیماری ها مانند درد مفاصل، ناراسایی ها قلبی و… استفاده شود.
ما در این مقاله از کافی مافی قصد داریم در ابتدا پس از یک شناخت کلی از این گیاه به سراغ طریقه مصرف دمنوش گزنه رفته و در پایان نیز مهمترین خواص و عوارض مصرف آن را برای شما معرفی خواهیم کرد.
شناخت گیاه و دمنوش گزنه
گیاه گزنه با نام علمی اورتیکا دیوئیکا (Urtica dioica) شناخته شده می باشد که تقریبا همه قسمت های آن قابل استفاده می باشد و هر بخش از آن ویژگی های خاص خود را دارد.
خیلی از ما ایرانی ها این گیاه را با نام گزنه گشنیز می شناسیم و از آن به صورت سنتی به عنوان یک درمان دارویی استفاده می کنیم.
در بین بخش های مختلف این گیاه، می توان به ریشه آن اشاره کرد که از آن برای تهیه داروهای مختلف از قرص وکپسول گرفته تا شربت های مختلف اشاره کرد. همچنین از ساقه و عصاره این گیاه نیز در بسیاری از موارد برای تهیه روغن های مختلف بهره برداری می شود.
اما این تمام ماجرا نیست و چیزی که ما قصد داریم در این مقاله به سراغ آن برویم استفاده از برگ های این گیاه برای تهیه دمنوش گزنه می باشد.
روش تهیه این چای گیاهی بسیار ساده و آسان می باشد اما موضوعی که کار را کمی سخت می کند، پوشیده شدن ساقه این گیاه در پرزهای ریز و سختی می باشد که در زمان چیدن برگ های این گیاه احتمال تماس با آنها وجود دارد، این پرزها در صورت لمس، مواد شیمیایی چسبناکی را از خود آزاد می کند که می تواند باعث خارش های شدید در پوست شود.
طرز تهیه دمنوش گزنه
دمنوش گزنه به خاطر سختی که در بخش قبلی به آن اشاره کردیم باعث شده که به صورت آماده و پودر درون بسیاری از عطاری ها به فروش برسد و همچنین شرکت هایی پودر آن را به صورت چای های کیسه ای آماده برای خرید در اختیار مشتریان قرار دهند.
اما چیزی که ما به دنبال آن می باشیم طریقه مصرف این چای گیاهی با استفاده از برگ های تازه آن می باشد. شما برای دسترسی به این برگ ها می توانید گیاه گزنه را به راحتی درون باغچه یا گلدان در داخل منزل پرورش دهید و هر زمان که قصد آماده کردن چای آن را داشتید، برگ های تازه را بچینید و استفاده کنید.
آموزش طریقه آماده کردن و مصرف
برای تهیه یک فنجان از دمنوش گزنه شما نیاز به 2 لیوان آب دارید، تعداد برگ های مورد نیاز برای تهیه نیز اختیاری می باشد و بسته از 3 برگ تا 7 برگ می تواند متغییر باشد.
آب را بر روی برگ ها ریخته و بر روی حرارت قرار دهید و پس از به جوش آمدن آن را را خاموش کرده و با انداختن یک پارچه بر روی ظرف به مدت 5 الی 10 دقیقه اجازه دهید تا چای گیاهی شما آماده شود.
از آنجایی که جوشانده های گیاهی از لحاظ طعم و مزه باب خیل بسیاری از افراد نمی باشند، توصیه می کنیم از چاشنی هایی مانند دارچین، عسل و استویا برای تغییر طعم و مزه نوشیدنی خود استفاده کنید.
هشدارها و عوارض مصرف چای گزنه
همانطور که گفته بودیم طرز تهیه این چای بسیار ساده می باشد، اما قبل از مصرف لازم است به نکاتی مهم دقت کنید:
- مصرف دمنوش گزنه برای افراد سالم و بدون بیماری خاص محدودیتی و عوارضی ندارد.
- از مصرف زیاد و یکباره این دمنوش خودداری کنید، مخصوصاً اگر برای روزهای اولی می باشد که به سراغ آن رفته اید.
- این جوشانده ممکن است در بعضی از موارد واکنش های آلرژیک به همراه داشته باشد، در صورت بروز این موضوع حتماً سریعاً به پزشک معالج مراجعه کنید.
- این چای با داروهای زیادی مانند داروهای مدر، داروهای فشار خون، داروهای دیابت، رقیق‌کننده‌های خون و لیتیوم ممکن است تداخل پیدا کنید.
- استفاده از دمنوش گزنه در دوران بارداری ممنوع است و ممکن است باعث سقط جنین شود.
- افراد مبتلا به اختلالات قلب، مشکلات کلیوی یا سرطان لازم است در مصرف این جوشانده احتیاط کنند و آن را با پرشک معالج خود در میان قرار دهند.
خواص و فواید چای گزنه
تا اینجای کار در مورد دمنوش گزنه به همراه طرز تهیه و طریقه مصرف آن به طور دقیق صحبت کردم، اما سوالی که اینجا پیش می آید این می باشد که این جوشانده چه تاثیری می تواند بر روی سلامت ما داشته باشد و در کل چه خواص و فواید برای بدن ما دارد؟
1. دمنوش گزنه ادرار آور و سم زدای قوی
بررسی ها نشان می دهد، دمنوش گزنه به بیرون راندن باکتری های مضر از مجاری ادراری کمک ویژه ای می کند و همین موضوع باعث می شود که این چای گیاهی تبدیل به یک سم زدای قوی شود.
یکی از مشکلات رایج خصوصاً برای مردان، بزرگ شدن غدد پروستات می باشد که باعث ایجاد درد و ناراحتی هایی در مجاری ادراری می شود. آزمایشات نشان می دهد که نوشیدن چای گزنه قادر است این مشکلات را به شکل باور نکردنی کاهش دهد.
از طرفی این جوشانده دارای خاصیت مُدر بودن (ادرارآوری) می باشد و همین موضوع باعث می شود که مواد سمی خنثی‌شده در بدن به‌سرعت دفع شوند.
2. کاهش درد قاعدگی و خونریزی زایمان در زنان
در بخش های قبلی به این موضوع اشاره کردیم که نوشیدن دمنوش گزنه در زمان بارداری ممنوع می باشد، اما این موضوع همیشگی نیست و این چای گیاهی می تواند با نظر پزشک برای بسیاری از زنان نتایج متفاوتی را به همراه داشته باشد.
از آنجا که گزنه در انعقاد خون نقش دارد، از خونریزی زیاد جلوگیری می کند و به همین خاطر این نوشیدنی کمک ویژه ای به خانم هایی که درد زیادی در زمان زایمان دارند، می کند.
همچنین بررسی ها نشان می دهد که این چای گیاهی در تولید شیر و شیردهی راحت تر در زنان نتایج فوق العاده ای دارد، که البته لازم است برای بهره بردن از این موارد قبل از هر چیزی با پزشک معالج خود مشورت کنید.
خواص دمنوش گزنه برای زنان به همینجا ختم نمی شود، این چای می تواند علاوه بر کمک به زنان در زمان بارداری و شیردهی، در دوران قائدگی نیز نتایج مثبتی داشته باشد.
این گیاه می‌تواند علائم پیش از قاعدگیِ دردناکی مانند گرفتگی و نفخ شکم را کاهش دهد. همچنین به‌دلیل ایجاد انقباض در عروق می‌تواند خونریزی دوران قاعدگی را کم کند.
3. چای گزنه و دیابت
دمنوش گزنه یکی از مواردی می باشد که بررسی ها در مورد آن و اثراتش بر روی سطح قند خون ادامه دارد. تحقیقات نشان می دهد که چای گزنه می تواند کمک ویژه ای به لوزالمعده کند تا انسولین بیشتری بسازد و آزاد کند. اگر شما با بیماری دیابت آشنایی داشته باشید می دانید که انسولین هورمونی می باشد که قند خون را پایین می آورد.
در یک مطالعه معتبر در سال 2013، عصاره برگ گزنه در گروهی از مبتلایان به دیابت نوع 2 که داروهای انسولین و همچنین داروهای دیابت خوراکی مصرف می کنند، قند خون و A1C را کاهش داد.
فراموش نکنید که زمانی شما می توانید از خواص و فواید یک جوشانده بهره مند شوید که میزان و نوع استفاده از آن را مدیریت کنید، استفاده بیش از حد از این جوشانده نه تنها به افراد دیابتی کمک نمی کند حتی در برخی موارد باعث ایجاد مشکلاتی نیز در آنها می شود.
سایر خواص و فواید دمنوش گزنه
- چای گزنه به خاطر دارا بودن ویتامین C و آهن، کمک ویژه ای به گردش خون می کند و باعث بهبود سریع تر زخم ها و رفع خستگی عمومی عضلات و اندام های داخلی می شود.
- این جوشانده به خاطر ویژگی محرکی خود می تواند نقش موثری در درمان انواع التهابات ایفا کند. به همین خاطر می باشد که از آن به عنوان یکی از درمان های نقرس نام برده می شود.
- بررسی های نشان می دهد که دمنوش گزنه به خاطر دارا بودن کلسیم و منیزیم می تواند کمک زیادی به حفظ تراکم و بافت های استخوانی کند.
- گزنه می‌تواند به درمان انواع بیماری تنفسی همچون تب یونجه، آسم و انواع حساسیت‌های فصلی کمک کند.
- همانطور که چندین بار اشاره کردیم، چای گزنه دارای درصد بالایی از مواد معدنی می باشد، ویتامین A، ویتامین C، بتاکاروتن، فلاونوئیدِ کورستین و کامفرول از جمله مهمترین این مواد می باشد که می توانند خواص زیادی برای سلامت قلب شما به همراه داشته باشد.
- گزنه به‌دلیل خاصیت آنتی هیستامینی، ضدالتهابی، ضدمیکروبی و توانایی تسکین درد، تاریخچه‌ای موفق در درمان ناراحتی‌های پوستی مثل اگزما و جوش دارد.
ما سعی کردیم در این مقاله تمام نکاتی که در مورد دمنوش گزنه لازم است شما بدانید را به طور دقیق بررسی کنیم از طرز تهیه و طریقه مصرف این چای گیاهی گرفته تا بررسی عوارض و خواص استفاده از آن.